De geschiedenis - en ontdekking - van Midden- en Zuid-Amerikaanse rockgroepen blijft tot eind jaren 80 onbekend. Grammofoonplatenverzamelaars van vele rockstijlen ontdekken dat er in de jaren zestig en zeventig een aantal schitterende opnamen zijn gemaakt in Mexico, Argentinië, Peru en andere Zuid-Amerikaanse landen. Vandaag de dag is er wereldwijd een grote interesse voor deze opnamen, die meestal gemaakt zijn met beperkte opname apparatuur, amateuristische technieken en geperst zijn op recycled vinyl. Dit artikel behandelt de verschillende stijlen, geschiedenis en ontwikkeling van de Peruviaanse rock.
(Door Carry Munter)
Van 1955 tot 1963 is de Peruviaanse muziek hoofdzakelijk beïnvloed door rockabilly en ballads. Bands spelen in de stijl van Elvis Presley, Buddy Holly, Bill Haley, enz. Deze groepen hebben namen als: Los Alfiles with Cocho Arbe, Los Stars with The Barreda Brothers and Jaime Alvarez Calderon, Con Junto Astoria with Walter Ugarte and Roberto Noriega, Los Atomos en Los Incas Modernos with Manuel Garcia. Los Incas Modernos brengt in 1963 de allereerste instrumentale LP van Peru uit op het EI Virrey label, terwijl in datzelfde jaar Los Zodiacs with Jaime Castanola diverse singles uitbrengen op het IEMPSA label. De opnamen van deze pioniers van Peruviaanse rock zijn beperkt uitgebracht en ontzettend moeilijk te vinden. Van 1964 tot 1968 is de invloed van surf, gogo, beat en experimentele muziek van de eerste lichting Mersey-bands een inspiratiebron voor een nieuwe generatie Peruviaanse muzikanten. Een van die bands is Los Saicos, die zes singles uitbrengen en hits hebben met "Demolicion", "Ana" en "Cementerio". De band wordt begin 1964 geformeerd als gitarist Roberto Carpio terugkeert uit Engeland. Hij heeft daar de beste bands uit de Londense underground scene zien spelen en haalt zijn broer en een stel vrienden over een band te beginnen en een nieuw soort muziek te gaan maken. Ze zijn de eerste band in Zuid-Amerika die hun eigen nummers spelen in deze unieke stijl; een mix van surf en vroege psychedelica. De band gaat deel uitmaken van de Peruviaanse underground cultuur en vaak eindigen hun concerten in gewelddadige gevechten tussen Los Saicos fans en rivaliserende groepen, die andere ideeën over muziek hebben. Eind 1966 gaat de band uit elkaar, waarna twee leden Los Yorks oprichten.
Een andere band die is beinvloed door The Beatles is Los Doltons, een band die in februari 1964 wordt opgericht en al spoedig een van de meest vooraanstaande bands in de ontwikkeling van de Peruviaanse rock worden, samen met Los Silvertons en de instrumentale band The Belkings. Andere belangrijke groepen uit die periode zijn:Los Shains, Los Drax en The New Juggler Sound. In de periode 1966-1970 zijn bands hoofdzakelijk geïnspireerd door psychedelische, garage en hard rock. Een band als Los Yorks laat op hun eerste LP "Yorks 67" nog een beperkte psychedelische invloed horen, maar op hun volgende twee LP's, "Yorks 68" en "Yorks 69", is de muziek alleen nog maar psychedelisch. Ook Los Shains klinkt op de LP's "Segundo Volumen" (1966) en "Docena Tres" (1967) behoorlijk psychedelisch.
In 1968 ontstaat de band Traffic Sound, die zich laat beinvloeden door Jimi Hendrix en The Doors. Dit is goed te horen op hun eerste LP "A Bailar Gogo". Op hun volgende LP's, "Virgin", "Traffic Sound" en "Lux", laat de band horen dat ze een eigen unieke stijl hebben gecreëerd door een mix te maken van hard rock, psychedelica en latin, en dit maakt de band, zeker in eigen land, ontzettend populair. Andere bands uit deze periode zijn: The Golden Stars, die hits hebben met "Pasto Verde" en "Angel", Los Mads met "Bimbo", Macedo and The Ventura Brothers, die sterk belnvloed zijn door The Kinks, Los Steivos with Coco Salazar and Frank Privett en bands die pop en soft-rock spelen, zoals Los Pasteles Verdes. Eind 1968 krijgen de band leden van Los Shains onenigheid. Enrique Ego Aguirre vindt nieuwe muzikanten en noemt zijn nieuwe band Los Nuevos Shaines. De andere ex-Los Shaines leden formeren tevens een nieuwe band die The (St. Thomas) Pepper Smelter gaat heten. Ze nemen de LP "Soul And Pepper" op, dat de eerste LP is die buiten de grenzen van Peru te koop is. Peeriess, een Mexicaans label, brengt "Soul And Pepper" in Mexico vervolgens met een andere hoes uit. In 1970 verandert Gerardo Rojas, van The Pepper Smelter, zijn naam in Geraldo Manuel en vormt samen met Jorge Pomar en Richie Zeiion de band EI Humo, die een van de beste Peruviaanse psychedelische LP's uitbrengen:"Apocallypsis". Het antwoord van Peruviaanse groepen op het Woodstock festival komt in 1971 door middel van een festival dat in de stad Cuzco, in het Andesgebergte, plaatsvindt. Op het festival spelen alleen maar Peruviaanse bands zoals: EI Humo, Telegraph Avenue (een band die een mix speelt van beat en psychedelica) en enkele zangers, waaronder Jean Paul "EI Troglodita" met als gitarist David Levine, die ook in de band Laghonia speelt. In 1965 beginnen een groep Peruviaanse en in Peru studerende Amerikaanse muzikanten de band The New Juggler Sound. De naam verandert in 1968 in Laghonia en ze brengen in datzelfde jaar hun eerste LP uit "Glue". Vervolgens wordt, samen met Carlos Guerrero, de zoon van de baas van het platenlabel MAG, de opvolger "Etcetera" in 1969 uitgebracht.
Van 1970 tot 1980 vinden er weer verschillende veranderingen in muziek en diverse bands plaats. In 1970 verandert Enrique Ego Aguirre de naam van zijn band (Los Shains) in Pax en neemt vervolgens een LP ("Dark Rose") en diverse singles op in de stijl van Black Sabbath en Deep Purple. Ook nemen ze twee nummers op van de Nederlandse bands Brainbox ("Dark Rose") en Golden Earring ("Radar Love").De meest gezochte psychedelische/progressieve LP wordt in 1971 gemaakt door de band Tarkus, met daarop 8 originele composities. Ook Laghonia verandert nog maar eens van naam en anno 1971 noemt de band zich We All Together. Met deze nieuwe naam verandert ook de muziek in soft rock, die sterk beïnvloed is door Paul McCartney. We All Together brengt hun debuut LP in 1972 uit, gevolgd door platen in 1974 en 1975. Deze laatstgenoemde is een mini LP en tevens het afscheid van de band. Ex-leden van de band beginnen hierna nog twee nieuwe groepen: You en Amigos. Amigos neemt ook nog een LP op, in de stijl van We All Together, maar dit album wordt niet uitgebracht.
1972 is het jaar van EI Polen, die de allereerste acid/folk LP van Zuid-Amerika maakt, getiteld "EI Cholo". In 1973 gaat EI Polen door op de ingeslagen weg en brengt hun tweede LP "Fuera De La Ciudad" op de markt. EI Trebol treedt in de voetsporen van EI Polen met echter wat meer rock & roll en psychedelica. De band brengt twee LP's uit "Buscandote" (1973) en "Mujer Viajera" (1976). Fragile is een van de laatste succesvolle progressieve bands. Hun debuut LP "Noches Frias De Larco" wordt een gigantische hit. Deze plaat is nu ook op CD uitgebracht, samen met twee nummers van hun tweede LP "Seranio", die alleen als promo naar radiostations was gestuurd. Kort hierna doet heavy metal en punk zijn intrede, maar ook alternatieve rock bands laten van zich horen. Vooral muzikanten met een sterk verantwoordelijkheidsgevoel voor sociale en economische problemen vinden hierin een uitlaatklep. Enkele namen van bands uit deze periode zijn: G3 , Feiser, Radio Criminal, Arena Hash en Ataque Frontal. In de periode 1980-1985 worden er weinig platen uitgebracht door Peruviaanse bands. De oorzaken hiervan zijn lage verkoopcijfers, een crisis in de muziekindustrie en illegale activiteiten van bootleggers, die de legaal uitgebrachte LP's op cassette zetten en deze voor een vijfde van de LP prijs verkopen.In de jaren negentig is de Peruviaanse rock scene sterker geworden en alle opnamen worden, op een enkele uitgave op cassette na, op CD uitgebracht.
Hieronder volgt een korte beschrijving van de belangrijkste bands en hun albums:
Laghonia is sterk geïnspireerd door het jaren zestig geluid van The Beatles, maar ook door de psychedelische revolutie. De songs op de CD "Glue" zijn vrij stevig en erg gevarieerd. Behalve de Beatles-sound van hun allereerste single, "Baby, Baby" / "I Must Go" (de band heet dan nog The New Juggler Sound), beheerst Laghonia ook soft-rock, psychedelica en blue eyed soul. Dus voor elk wat wils. De opvolger, "Etcetera", klinkt een stuk progressiever, maar toch merk je hier al in welke richting hun muziek zich verder gaat ontwikkelen, mede door de invloed van zanger Carlos Guerrero. "Etcetera" is over het geheel genomen een vrij goede CD en is zeker het beluisteren waard.
De muziek van We All Together is, evenals die van Laghonia, erg belnvloed door The Beatles en met name door Paul McCartney en dat hoor je op deze CD's terug. Beide CD's staan vol Beatles-achtige songs met o.a. vier McCartney covers ("Tomorrow", "Some People Never Know", "Bluebird" en "Band On The Run") die tot in detail toe nagespeeld worden en daarin bewijst de band hun klasse. Helaas voor de liefhebber staan er op beide CD's alleen rustige nummers, zodat de muziek je al snel begint te vervelen.
"Tibet's Suzettes" is een progressieve rock CD met invloeden uit 60's beat en psychedelica. De band maakt gebruik van dwarsfluit en saxofoon om het progressieve karakter van hun muziek te accentueren en slaagt daar prima in. Enkele uitstekende songs zijn "You Got To Pay", "Chicama Way", de titelsong "Tibet's Suzettes", "Got To Be Sure" en "Empty", een instrumentaaltje. De CD 'lux" kent behalve rock en beat invloeden ook invloeden uit Zuid-Amerikaanse muziek en klinkt daardoor in sommige nummers een beetje als Santana. Toch weet Traffic Sound daarmee een eigen sound te creëren, zoals bijvoorbeeld in de song "EI Gusano". Ook op deze CD staan een paar uitschieters zoals "Lux", "Inca Snow", "Marabunta" en "The Revolution". Beide CD's zijn het beluisteren meer dan waard.
Deze CD van Telegraph Avenue is een mix van latin, beat, psychedelica en soft pop. De CD is samengesteld uit de eerste en tweede LP van de band. Tussen beide LP's zit een verschil van 4 jaar en dat is duidelijk te horen. Het eerste deel van de CD klinkt vrij vlak en kent geen uitschieters, terwijl de tweede LP veel gevarieerder is, meer naar progressieve rock en beat neigt en enkele prima nummers kent als "Rockin' Rock", "Rock Del Narigon", "Crippled Joe" en "Let Me Start". Deze CD is hooguit aardig te noemen, maar meer ook niet.
De CD "Dark Rose" is er een uit de progressieve hoek en dat de band beïnvloed is door hardrock bands als Deep Purple en Black Sabbath is een voordeel te noemen. Op deze CD vieren de jaren 70 hoogtij en door naar de muziek van Pax te luisteren, krijg je het gevoel 30 jaar in de tijd terug te zijn. Het album staat vol geweldige songs waarvan de meest opvallende zijn: "Dark Rose", "Radar Love", "Exorcism" (à la Edgar Broughton Band), "Mr.Skin" en "Sittin' On My Head". Eigenlijk kent deze CD maar één mindere song, namelijk de Deep Purple cover "Smoke On The Water". De CD "Dark Rose" is dan ook een CD die niet in je collectie mag ontbreken.
Voor degenen die meer over Zuid-Amerikaanse bands willen weten is er het boek "The Magic Land" verschenen, met informatie over bands uit Argentinië en Uruguay. Voor hen die alleen in de muziek geïnteresseerd zijn, heeft het Amerikaanse label Lazarus Audio Products, in Nederland door Clear Spot vertegenwoordigd, een breed scala LP's en CD's uit de periode 1960-1980 op de markt gebracht.
Bronvermelding: George Bonilla (Lazarus
Audio Products).
Andere artikelen van Carry:
Platenlabel Delerium
© Carry Munter 2010 - het is niet toegestaan om de inhoud van dit artikel zonder toestemming van de auteur te reproduceren.
